Việc cư dân tiểu bang Victoria “hưởng xái” từ chính sách khai thác vật liệu tái sinh mang tên “Return and Earn” đã khiến nhiều người NSW tức giận.
Chính sách này được áp dụng từ tháng 12 năm 2017 tại NSW, theo đó Cục bảo vệ môi trường (Environment Protection Authority:EPA) sẽ mua lại mỗi chai với giá 10 centvới 131 điểm thu mua trên toàn tiểu bang. Tính chỉ một năm sau ngày áp dụng, nay cơ quan phụ trách đã thu hồi lại được 607 triệu chai nước và trả cho khác hàng số tiền $54 triệu.
Nhưng để có tiền thu hồi các chai này, tiểu bang NSW đã đánh thuế vào từng chai bia hay chai nước bán ra.
Người Victoria lại không đánh thuế này, nhưng lại tà tà kiếm tiền bằng cách bán vỏ chai bia, chai nước. Sự thể này càng khiến giới kinh doanh ngành bán lẻ và bia rượu của tiểu bang NSW tại các vùng sát biên giới với Victoria giận dữ: vì Victoria không đánh thuế này nên giá bia và nước giải khát của họ rẻ hơn: cư dân tại đây chạy sang Victoria mua bia hay nước, thay vì mua tại NSW/
Ông Bob Mathews, làm chủ một loạt siêu thị tại Albury, giận dữ bày tỏ trên đài ABC: “Tiền thuế khoảng từ 10 đến 15 xu mỗi lon và nếu quý vị tiêu thụ một thùng 30 lon thì đó sẽ là $4. Như vậy một thùng bia 30 lon ở Victoria rẻ hơn ở đây $4, do đó để cạnh tranh chúng tôi phải giảm giá… Dân Victoria không đóng thuế 10 xu và họ đang phổng tay trên của người đóng thuế tại NSW”.
Tại NSW khảo sát của chính phủ cho thấy chỉ có 20% cư dân NSW áp dụng chương trình này và số còn lại vứt thẳng các chai nước vào thùng rác, tạo cơ hội cho người khác hành nghề lượm lon. Tuy nhiên hành vi moi móc thùng rác người khác không được hoan nghênh và vấn đề mà EPA nêu ra là cần phải phổ biến để mọi nhà biết thông tin này để kiếm tiền.
Trong khi đó có những người kiếm tiền rất giỏi từ chính sách này. Năm ngoái một cặp đôi tại Sunshine Coast đã chọn việc lượm lon để tổ chức hôn lễ tại “thiên đường hạ giới” ở đảo quốc Vanuati, và hy vọng là mình sẽ “mở ra một trào lưu mới tại Úc.
Cô dâu là Leonie Starr, 29 tuổi, cho biết sau 5 tháng lượm lon cô đã để dành được $5,000, số vỏ chai nước này được cô thu nhặt từ gia đình mình và bạn bè. Hành trình lượm lon của cô được thuật trên truyền hình và Internet, đã cổ vũ người khác.
Darren Auth-Jones ngụ tại miền Tây Sydney cùng hôn thê Ellie đã cảm nhận niềm hứng khởi từ đây và đến nay đã thu thập hàng chục ngàn vỏ chai và đến nay đã kiếm được $2,000 để dùng vào việc tổ chức một đám cưới với phong cách đồng quê tại vùng Hunter Valley.
Tuy nhiên cách nhặt lon của hai đôi tân hôn này chỉ là tài tử, những người lượm lon chuyên nghiệp có thể kiếm đến $2000 một tuần,
Đó là hiện tượng những người hành nghề lượm lon bằng xe ute hay xe kéo rờ móc để lùng sục các thùng rác tái chế nhặt lon hay chai uống nước để bán. Tờ The Daily Telegraph dẫn lời một cư dân sống tại vùng duyên hải phía bắc NSW, cho biết ông ta đã dùng tiền lượm lon đưa gia đình đi du lịch Sri Lanka, cho biết mỗi tuần có thể kiếm được $2000.